Patent ya da faydalı model belgeleri, hangi ülkede alınmışsa o ülkede koruma sağlayan belgelerdir. Bu nedenle Türkiye’de alınan bir Patent veya Faydalı Model Belgesi ile sağlanan koruma sadece Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde koruma sağlar. Uluslararası düzeyde buluşun korunması istendiğinde, istenilen ülkelerin patent ofislerine ya da belli başlı topluluk koruma organizasyonlarına tescil için müracaat edilmesi gerekir. Faydalı Model koruması olmayan ülkelerde Türkiye’deki faydalı model başvurusuna dayalı olarak patent başvurusu yapılabilir.
Yurtdışında Patent Başvurusu Nasıl Yapılır?
Yurtdışında patent başvurusu koruma talep edilen ülkelerin sayısı, bulunduğu bölge ve içerisinde bulunduğu topluluklar dikkate alınarak daha az maliyetli olarak birkaç farklı yöntemle yapılabilmektedir. Başvuru türleri kısaca aşağıda izah edilmektedir;
Klasik Patent: Korumanın sadece 2-3 ülkeyle sınırlı kaldığı durumlarda tercih edilmelidir. Bu başvuru çeşidinde talep edilen ülke ofislerine ayrı ayrı talepte bulunulmaktadır.
PCT (Patent İşbirliği Anlaşması): Çok fazla ülkede patent koruması talep edilmesi durumunda tercih edilmelidir. An itibariyle PCT'ye üye 152 ülke bulunmaktadır. PCT aşamasında düzenlenen tek bir araştırma raporu ile ilgili ülkelere araştırma raporu düzenlenmiş olarak geçiş yapılabilmektedir. Ayrıca ülkelere geçiş süresi ülkeler geneli itibariyle başvuru tarihinden itibaren (Rüçhanlı ise rüçhan tarihinden itibaren) 30 aylık bir süre olduğundan hak sahiplerine karar verme aşamasında yeterli bir zaman sağlamaktadır. Bu yönüyle oldukça tercih edilen bir başvuru çeşididir.
EPC (Avrupa Patent Sözleşmesi): Sadece Avrupa kapsamında bir koruma düşünülüyor ise tercih edilmelidir. Topluluğa üye 42 ülke bulunmaktadır. Avrupa patent başvurusu sonrası araştırma ve inceleme raporlarının olumlu gelmesi durumunda belge kararı yayını sonrası bütün üye ülkeler belge kararını tanımaktadır. Hak sahibinin talep ettiği ülkelere geçiş yapılarak ilgili ülkelerde koruma sağlanabilmektedir.
EAPO ( Avrasya Patent Organizasyonu): Avrasya bölgesindeki ülkelerin dahil olduğu 9 üye ülkenin yeraldığı bir topluluk koruması çeşididir.Yapılan başvuru neticesinde belge alınması halinde yıllık yenilemelerin zamanında yapılması durumunda bütün ülkelerde koruma devam ettirilebilmektedir. Koruma talep edilmeyen ülkelerde yıllık yenileme yapılmayarak koruma sonlandırılabilmektedir.
Türkiye’de yapılan patent veya faydalı model başvurusunun, başvuru tarihinden itibaren 12 aylık süre dolmadan Paris Sözleşmesi’ne üye diğer ülkelerde başvuru yapılması ve bu başvuru sırasında RÜÇHAN HAKKI talep edilmesi halinde, Türkiye’deki başvuru tarihi ile diğer ülkelere yapılan başvuru tarihi arasında üçüncü kişilerin aynı buluş için yapacakları başvurular ve alacakları patentler hükümsüz sayılır.